Uzun Mesafe Koşularında Ayakkabı Seçimi

Gündelik yaşantımızda, bir başka ifade ile günlük aktivitelerimiz sırasında da önemli yüklere maruz kalan ayaklarımıza uygun ayakkabı seçiminin önemi tartışılmaz. Ancak bu sorun, özellikle uzun mesafe koşularında çok daha kritik bir hal almaktadır.

Ayak, yer ile temasımızı sağlamasının dışında, denge kontrolü açısından da çok büyük önem arz etmekte ve zamanla şekillenmektedir. Bu büyük yükün taşınması için sadece kemikler yeterli değildir. Kemiklerin birbirleri ile ilişkisini sağlayan bağlar ve eklemleri de unutmamak gerekir.

Yapılan araştırmalara göre, ortalama bir insanın yaptığı koşu aktivitesi sırasında normal ağırlığının 3-4 katı kadar yüke maruz kalabildiği ifade edilmektedir.

Bu durumda bir koşucu için en önemli unsurun ayakkabı olduğunu söylemek pek de abartılı sayılmayacaktır.

Ayakkabı seçimi çok önemlidir ve kişiden kişiye değişir. Elit atletler için söz konusu olan kriterler benim gibi keyif için koşanlar için geçerli olmayabilir.

Örneğin, elit bir atlet için hız ve hafiflik önemli ilken, bir diğer koşucu için sakatlanmalara karşı daha etkili tedbirler alınarak üretilen ayakkabı önemli olabilir. Seçim kriterleriniz ne olursa olsun ucuzluk,  en son parametre olmalıdır.

Nelere Dikkat Edilmeli:
Dikiş Şekli; Birçok kişi için çok kaliteli olan ve maksimum rahatlık sağlayan bir ayakkabı bir başka kişi için rahatsız edici olabilir. Özellikle yüksek kemerli ayaklar için ayakkabı dikişleri sorun olabilir ve bu durum bütün koşu boyunca olumsuz etkiler yaratabilir  

Taban Yapısı; Eğer asfalt koşularını tercih ediyor ve maceradan uzak kalmak istiyorsak seçeceğimiz ayakkabı darbeleri karşılayabilecek özelliğe sahip bir yapıda olmalı ve topuk kısmı ayakkabının tabanına nazaran daha fazla güçlendirilmiş, bir başka ifade ile yüksek olmalıdır.

 

Şekil Özellikleri; Ayakkabının uç kısmı mutlaka esnek olmalı ve koşu sırasında fizyolojimize uygun bir şekilde yukarı doğru bükülmelidir. Ancak unutmayınız ki iyi bir koşu ayakkabısı tabana doğru bükülmemelidir. Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise bu yumuşaklığın artması ile yastıklamanın azalıyor olmasıdır.

Parmağımız ile tabana bastırdığımızda tabanı oluşturan malzemenin yumuşaklığı hissedilmelidir.
Ayakkabıyı giydiğimizde ayağımızın altındaki taban oyuğu (genelde vardır)  ayakkabıya oturmalıdır. Ancak bir takım sebeplerden dolayı bu durum oluşmuyor ise bir ortopedist yardımı ile tabanlık kullanmak mümkün olabilir.

Ayakkabıyı giydiğinizde parmakların hafifçe yukarı kalktığını hissetmek gerekir. Aksi halde tırnak batması, parmak sakatlanmaları ve nasır oluşumu artacaktır.

Genellikle ayak başparmağımızın ayakkabının ucuna değmesini tercih ederiz ki bu düşünce koşu ayakkabısı seçiminde önemli bir yanılgıdır. Ayakkabının ucu ile parmağımız arasında 1 cm kadar bir boşluk olmalıdır.

Koşu ayakkabılarının seçiminde bilek kısmının arka tarafında bir destek olması gerekir. Bu desteğin olmaması halinde aşil tendonu sakatlanmaları artacaktır. Ancak yastığın yüksekliği ve derinliği önemlidir ve bazen sürtünme sebebiyle sorunlar yaratır.

Ayakkabının dili, özellikle uzun mesafe koşularında, üst üste gelerek ayağı rahatsız etmemelidir.
Başta kros olmak üzere, asfalt dışı koşularda derin çıkıntılı, zemini daha rahat kavrayan ve topuğunda stop bölümü (fren mekanizması) olan ayakkabılar tercih edilmelidir.   

Koşu ayakkabılarını indirimlerde, fazla denemeden almak pek de sağlıklı değildir. İndirim dönemleri öncelikli olarak fiyat parametresini dikkate alacağımızı işaret eder. Ayrıca, mesafeli satışlardan (internet vb.) koşu ayakkabısı almak da pek sağlıklı bir çözüm sunmaz.

Çok iyi bir ayakkabının tüm kullanıcılar için aynı tatmini sunması da mümkün değildir. Bu nedenle marka parametresi de önemsiz hale gelir.

Ancak koşu ayakkabısı seçiminde en önemli unsur Pronation, yani ayağın yere değiş sırasındaki konumudur. Aşağıda aynı ayağın farklı konumları görülmektedir.

Ayakkabı seçimini ayağımızın durumunu dikkate alarak yapmamız gerekir. Ancak bunu nasıl tespit edeceğiz?

·       Ayakkabınızı bu işten anlayan birinden/bir kurumdan satın alın ve ona güvenmeye gayret edin.

·       Eski ayakkabınız ayağınızın yapısı ve yere temas şekli açısından önemli bir kaynaktır. Yeni ayakkabı almaya giderken eski ayakkabınız da yanınızda bulunsun. Böylece vedalaşma şansınız olur.

·       Ayakkabı akşamüstü saatlerinde alınır. Sabah ilk iş ayakkabı almaya gidenler koşu sonunda üzülürler.

·       Islak kağıt testi ile yere basış şeklini belirleye bilirsiniz. Aşağıda örneklerini görüyorsunuz:

·       Eğer bir satıcıda koşu bandı varsa ona güvenebilirsiniz. Hele bir de bandın üstünde koşarken ayağın yere temasını kamera ile kaydediyorsa ayrıca bir teşekkürü daha hak etti demektir.  

 

Normal kemerli ve normal yere basışlı bir ayak yapısına sahipseniz işiniz biraz daha kolay. Çünkü bu ayağa uygun ayakkabılar yastıklı desteği, dengeyi ve dayanıklılığı bir arada sunarlar.

Kaliteli ve iyi seçilmiş bir ayakkabı ile ayak bileğinizdeki destek artacak, eklemlerinize uygulanan yük azalacak, diz ve sırt ağrıları hafifleyecek, daha az enerji harcamak zorunda kalacaksınız.

Unutmayın, ayağınızda bir problem veya rahatsızlık varsa size uygun ayakkabı seçimi için doktorunuza danışmalısınız.